اسکیزوفرنی چیست؟
اسکیزوفرنی نوعی بیماری روان گسیختگی است یا نوعی بیماری روانی میباشد. که ممکن است در آن فرد بیمار از بیماری خود آگاهی نداشته باشد. این اختلال روانی تأثیر بر عملکرد شخصیت، افکار، هیجانات و روابط اجتماعی فرد دارد. افراد مبتلا به اسکیزوفرنی ممکن است تجربههای واقعیتپردازی و نوعی رفتارهای غیرعادی از خودشان نشان دهند.
اسکیزوفرنی اختلالی در مغز ایجاد میکند که فرد بین احساسات یا تخیل و درک واقعیت دچار مشکل میگردد. معمولا این افراد در برقراری روابط اجتماعی بسیار ناتوان هستند. بطور میانگین از هر 200 نفر یک نفر به اسکیزوفرنی مبتلا میگردد که طبق آمار اغلب کسانی که به اسکیزوفرنی مبتلا میشوند دارای سنین 20 تا 30 سال هستند.
طول عمر بیماران اسکیزوفرنی
طی تحقیقات و بررسیهای بعمل آمده توسط محققان در مورد طول عمر بیماران اسکیزوفرنی به این نتیجه دست یافته اند که این بیماری یک اختلال است که شرایط روحی و استرس سبب ایجاد این بیماری میشود. همین امر سبب میگردد که مقاومت فرد کاهش یابد و تجویز دارو و نیز حضور روانپزشک به درمان آن کمک می کند، لذا این بیماری به کاهش طول عمر ربطی ندارد.
این اختلال ممکن است تا آخر عمر با فردی همراه باشد ولی راههای مناسبی برای کنترل آن وجود دارد. ولی عوارض جانبی مصرف داروها همچنین تمایل فرد مبتلا به خودکشی ممکن است طول عمر آنها را تا 10 سال کاهش دهد. لذا یک درمانگر آگاه و حاذق با اطلاع از شرایط کامل زندگی بیمار میتواند به روند درمان آن کمک شایانی نماید.
نشانه های بیماری اسکیزوفرنی
در این بیماری فرد دچار اختلال میگردد که ارتباط با واقعیت برای آنهای سخت میگردد و جهان به شکل دنیای نامنظم که پر از صداها و تصویرهای گوناگون است تبدیل می گردد.
افراد مبتلا به اسکیزوفرنیا صداهایی را که میشنوند که به آنها فرمان انجام کارهایی را میدهد که در برخی مواقع ممکن است وضع خطرناکی بوجود آورد. این بیماری در هر شخص نسبت به دیگری کامل متفاوت است. از دیگر نشانه های بیماری اسکیزوفرنیا طرز رفتار و اخلاق مبتلا میباشد که بصورت زیر نمایان میگردد:
• منزوی بودن
• داشتن حس غیر واقعی که در برخی موارد با استرس شدید همراه میباشد
• یاوه گویی
• توهم
• گفتن سخنهای نامربوط و نادرست
زمانیکه فرد مبتلا از نوع شدید این بیماری رنج میبرد این علائم بیشتر آشکار میگردد و شخص دچار رفتارهای بسیار عجیب و غریب میگردد.
رفتار بیماران اسکیزوفرنی بیشتر به شدت بیماری بستگی دارد.
این بیماری ممکن است تا شش ماه یا بیشتر به طول بیانجامد. مهمترین اثر این بیماری ناتوان و تاثیر عمیق بر اعتماد به نفس بیمار میباشد. افراد اسکیزوفرنیا در تحصیل یا کار بسیار ناتوان میگردد. افراد درون گرا که به این بیماری مبتلا شده اند با انفجار خشم ناگهانی مواجه میشوند.
استرس، افسردگی، بد خوابی از جمله تاثیرات این بیماری میباشد.
تشخیص بیماری اسکیزوفرنی و درمان آن
این اختلال در حدود شش ماه ممکن است ادامه داشته باشد به جز در مواقعی که فرد مبتلا مواد مخدر مصرف کند. برای اینکه بتوانیم این بیماری را تشخیص دهیم بررسی وضعیت بیمار بسیار ضروری میباشد.
برای درمان این بیماری داروهای ضد روانپرشی میتواند این بیماری را خفیف تر کند و فرد به زندگی روزمره خود بازگردد. هنگام معالجه گفت و گوهای حمایتی و روان درمانی بسیار موثر است. با پشتیبانی و حمایت کردن فرد مبتلا به اسکیزوفرنی در مقابل شغل مناسب یا شغل سابق می توانیم در معالجه این بیماری به فرد بیمار کمک کنیم .
مهمترین نکته در درمان احساس امنیت است که فرد بیمار در خانهی خود یا هر مکانی از امنیت کامل برخوردار باشد. همچنین حمایت خویشاوندان بیمار نیز بسیار موثر است زیرا آنها مدت طولانی تحت فشار قرار داشتند.
شما با مراجعه به نواندیش میتوانید با کمک و پشتیبانی پزشکان در این مرکز بستری بیماران روانی مجموعه در کنترل این اختلال به شما کمک شایانی نمایند. همچنین با مشاوره رایگان میتوانید در بهبود این بیماری نقش موثری داشته باشید.
سایر علل بیماری اسکیزوفرنیا موارد زیر می باشد:
• قرار گرفتن در معرض انواع ویروس در هنگام تولد یا دوران نوزادی
• دارا بودن بیماری التهابی
• استرس بیش از حد
• استفاده از داروهای روان گردان
انواع اسکیزوفرنی
علت دقیق اسکیزوفرنی هنوز مشخص نیست، اما عوامل ژنتیکی، شیمیایی و محیطی میتوانند در بروز آن نقش داشته باشند. درمان اسکیزوفرنی معمولاً شامل ترکیبی از درمان دارویی و رواندرمانی است. داروها معمولاً آنتیپسیکوتیکها نامیده میشوند و در کاهش علائم مثبت (هالوسیناسیونها و واقعیتپردازی) و علائم منفی (کاهش انگیزه و عدم انگیزه) مؤثر هستند. رواندرمانی نیز میتواند به فرد کمک کند تا مهارتهای مدیریت تنظیم هیجانی، تفکر انتزاعی و مشکلات روابطی را بیاموزد.
آموزش مهارتهای مدیریت تنظیم هیجانی به فرد مبتلا به اسکیزوفرنی میتواند به کاهش نشانهها و بهبود کیفیت زندگی او کمک کند.
در زیر چند راهنمایی برای آموزش مهارتهای مدیریت تنظیم هیجانی به فرد مبتلا به اسکیزوفرنی آورده شده است:
• آموزش آگاهی از هیجانها: فرد مبتلا به اسکیزوفرنی نیاز دارد تا بتواند هیجانات خود را شناسایی کند و نامگذاری کند. میتوان با استفاده از تمرینات آگاهی بدنی و توجه به حالتهای جسمانی مرتبط با هیجانات، فرد را آموزش داد که به آرامش خود برگردد و با هیجانات بهتر مقابله کند.
• مهارتهای تنفسی: تکنیکهای تنفس عمیق و آرامشبخش میتواند به فرد کمک کند تا در مواقع تنش و استرس، هیجانات خود را کنترل کند. تمرین تنفس عمیق و تمرکز بر روی نفس میتواند به فرد کمک کند تا آرامش و تعادل خود را بازیابد.
• استفاده از روشهای تخیلی: آموزش روشهای تخیلی مثل تصویرسازی راهنمایی شده و تصویرسازی مثبت میتواند به فرد کمک کند تا از طریق تصویرسازی خلاقانه، هیجانات منفی را کاهش دهد و به جای آن هیجانات مثبت و آرامش را تجربه کند.
• راهبردهای مقابله با استرس: آموزش راهبردهای مقابله مثبت و سازنده با استرس و نگرانی میتواند به فرد کمک کند تا با چالشهای روزمره بهتر مقابله کند. روشهایی مانند نوشتن خاطرات، تمرین ورزشی، مدیتیشن و یا مشارکت در فعالیتهای آرامشبخش میتواند مفید باشد.
• پشتیبانی از شبکه اجتماعی: حمایت و ارتباط با خانواده، دوستان و گروههای حمایتی میتواند به فرد کمک کند تا احساس تعلق و حمایت را تجربه کند و در مواقع دشوار به او کمک کند.
مهم است که در آموزش مهارتهای مدیریت تنظیم هیجانی به فرد مبتلا به اسکیزوفرنی، تیم درمانی حرفهای و متخصص در حوزه رواندرمانی و اسکیزوفرنی درمان را نظارت کند. آنها میتوانند برنامههای درمانی تنظیم هیجانی مناسبی را برای فرد تعیین کنند و نیز راهنمایی و پشتیبانی لازم را در این زمینه ارائه کنند.
این اختلال به دسته های مختلف تقسیم می گردد از جمله میتوان موارد زیر را نام برد:
• پارانوئید: در سال 2013 پزشکان بنا بر این گذاشتند که پارانوئید نوعی از اسکیزوفرنی میباشد.
• هبفرنیک: در این نوع افراد در گفتار یا رفتار دچار اختلال یا نامنظمی می گردند.
• نامتمایز: افراد در این گروه یکی از علائم اسکیزوفرنی را بطور محسوس دارا می باشند.
• باقیمانده: در این دسته افراد به بیماری اسکیزوفرنی مبتلا بودهاند لذا بعد از مدتی هیچ نوع علائمی ندارند.
• کاتاتونیک: در این مدل افراد با علائمی با شدت بالا درگیر هستند همانند گیجی یا کندی ذهن
ازدواج با یک فرد اسکیزوفرنی چه مشکلاتی دارد؟
ازدواج با بیماران اسکیزوفرنیا طبیعتا دارای مشکلاتی خواهد بود اما غیر ممکن نیست بخصوص برای افرادی که در تلاش برای بهبود همچنین در پیش گرفتن زندگی عادی باشند. اختلال در رابطه جنسی یکی از علایم مبتلایان به اسکیزوفرنیا است که زندگی زناشویی را مختل مینماید اما این بدان معنی نیست که این افراد نباید یا نمیتواند ازدواج کند بلکه برطرف نمودن نیازهای عاطفی و جنسی کمک بزرگی در بهبودشان خواهد داشت.
ازدواج یک رابطه اجتماعی است که نیازمند مهارتهای خاص همچنین سلامت روحی روانی است. بیماران اسکیزوفرنیا دارای اختلالات روانی هستند که تمام جوانب زندگی فردیشان را تحت تاثیر قرار میدهد. یک فرد اسکیزوفرنیا دچار توهمات شنیداری، تکلم، تفکر آشفته همچنین در اثر مصرف داروهای روان درمانی دچار اختلالات جنسی نیز میشوند. البته اختلالات جنسی بیماران با تغییر در دوز یا نوع داروها تا حدودی بهبود مییابد. اگر فرد دارای اسکیزوفرنیا تحت درمان کامل قرار گیرد همسر وی نیز تمامی نکات مراقبتی را رعایت نماید همچنین تحت نظر یک پزشک متبحر باشد میتوان انتظار داشت یک ازدواج موفق صورت خواهد گرفت.
ازدواج با یک فرد اسکیزوفرنی چه مشکلاتی دارد؟
حدود 80 درصد افراد مبتلا به اسکیزوفرنیا میتوانند به زندگی عادی بازگردند، ازدواج کنند، تشکیل خانواده بدهند یا حتی شغل مناسب داشته باشند.
آمار ازدواج در مردان و زنان مبتلا به اسکیزوفرنیا:
میزان ازدواج مردان مبتلا به اسکیزوفرنیا کم و میزان طلاق آنها بسیار بالا است. تعداد زنان متاهل مبتلا به اسکیزوفرنیا بیشتر از مردان متاهل است زیرا میل جنسی در زنان مبتلا بیشتر از مردان است. ازدواج با یک فرد اسکیزوفرنیا ممنوع نیست اما بایستی با کسی ازدواج کنند که بیماری، شرایط، درمان و نیاز به حمایت آنها را درک کنند در این صورت است که زندگی موفقی خواهند داشت.
مزایای ازدواج بیماران اسکیزوفرنیا:
• تامین نیازهای عاطفی
• تشکیل خانواده
• حمایت از خانواده
• مسئولیت پذیر بودن فرد بیمار
• مراقبتهای بیشتر از همسر و فرزندان
• تامین نیاز جنسی
نکاتی که یک فرد اسکیزوفرنیا قبل از ازدواج باید رعایت کند:
1- اطلاع همسر از بیماری وی
2- درک ابهام و مدت زمان بیماری
3- پاسخ به تمامی سوالات همسر
4- مشورت با پزشک معالج در مورد ازدواج
5- پذیرش درمان
6- شناخت کامل فرد و نیازهایش
7- اطلاع کامل از مراحل بیماری همچنین درمان
نکات ضروری در مورد ازدواج با یک فرد اسکیزوفرنیا:
• شناخت نوع بیماری
• اطلاع از مرحله بیماری اسکیزوفرنیا
• مشورت با پزشک متخصص
• تشویق بیمار جهت پیگیری درمان
• درمان مداوم
• مراقبت همیشگی از فرد اسکیزوفرنیا
• مراجعه به مشاور یا درمانگر
• زوج درمانی جهت کنار آمدن با اثرات اسکیزوفرنیا در زندگی مشترک
• ارتباط صادقانه همچنین صریح
• تشویق به استقلال فردی
• درک بیمار
• ابراز علاقه به فرد بیمار
تاثیر وراثت اسکیزوفرنیا بر فرزندان:
• اگر یک والد یا خواهر یا برادر مبتلا به اسکیزوفرنیا باشد احتمال ابتلا 10 درصد است.
• اگر هر دو والد مبتلا باشند احتمال ابتلا بسیار بالا است.
چالشهای بعد از ازدواج با یک فرد اسکیزوفرنیا:
1- رفتار براساس توهمات:
فرد مبتلا به اسکیزوفرنیا دچار توهمات شنیداری و دیداری میشود که اغلب تهدید آمیز یا دستوری هستند بطوریکه امکان دارد این صداها اعمال آسیب زایی را به وی دستور دهند پس شخصی که با این فرد ازدواج میکند بایستی همیشه مراقب مصرف منظم داروهایش باشد همچنین وسایل پرخطر را از دسترس بیمار دور نگه دارد.
2- ناتوانی شناختی:
فرد مبتلا به اسکیزوفرنیا قدرت یادگیری همچنین تمرکز خود را از دست میدهد پس همسر وی برای مدیریت زندگی و تصمیم گیریهای مهم تنها خواهد بود.
3- انگ زنی در اجتماع:
بیماران اعصاب و روان علاوه بر مشکلات بیماری در جامعه نیز انگهایی چون دیوانه بودن به آنها زده میشود که همسر و فرزندانشان نیز فشار زیادی را تحمل میکنند.
4- مزمن بودن اختلال اسکیزوفرنیا:
اسکیزوفرنیا اختلالی مزمن است هر چند با دارو کنترل میشود اما گاهی تا آخر عمر نیز ادامه خواهد داشت پس ازدواج با این افراد نیازمند مراقبت دائمی همچنین اطلاعات کامل این بیماری و دریافت همیشگی درمانهای دارویی و روان شناختی پرهزینه است تا بعد ازدواج مشکل نداشته باشید.
5- وراثتی بودن اسکیزوفرنیا:
ازدواج با فرد دارای اسکیزوفرنیا احتمال انتقال ژن با اختلال روانی وجود دارد پس ممکن است فرزندان این افراد نسبت به افراد عادی بیشتر دچار این بیماری شوند.
هماهنگی با تیم درمانی، مصرف دقیق داروها و حفظ سبک زندگی سالم از جمله مواردی است که میتواند به بهبود کیفیت زندگی افراد مبتلا به اسکیزوفرنی کمک کند. در صورت مشاهده هرگونه علامت یا نشانه اسکیزوفرنی در خود یا در فردی دیگر، بهتر است به پزشک متخصص روانپزشکی مراجعه کنید تا تشخیص و درمان مناسب به شما ارائه شود.مرکز بیماران اعصاب و روان نواندیش یکی از بهترین مؤسسات در جهت درمان و نگهداری بیماران اسکیزوفرنی در تهران است که با مجربترین پزشکان و پرستاران در خدمت شما عزیزان فعالیت دارد. جهت مشاوره یا اطلاعات بیشتر در مورد بیماری اسکیزوفرنیا با واحد مشاورین ما تماس حاصل نمایید.