آشنایی با انواع اختلال حرکتی
اختلال حرکتی مجموعهای از بیماریهای عصبی یا نورولوژیک در فرد بیمار است که در آن که بر روی حرکات بدن تاثیر میگذارد . این تغییرات میتواند شامل بر روی سرعت و یا کندی همچنین کیفیت آن تاثیر بگذارد.
اختلال حرکتی ممکن است در افراد به دو طریق صورت گیرد:
• حرکات افزایش یافته
• حرکات کاهش یافته
بهتر است برای درمان اختلال حرکتی با یک پزشک متخصص مغز و اعصاب در ارتباط باشید. این بیماری شامل انواع گوناگونی میباشد که در این مقاله به چند نوع از آن پرداختهایم:
اختلال حرکتی آتاکسی
یک نوع اختلال حرکتی که فرد قادر نیست حرکات ارادی بدن خود را کنترل نماید. این بیماری بدون اختلال در ضعف ماهیچه نمیتواند حرمات خود را هماهنگ و یا کتترل کند.
افراد مبتلا به اختلال حرکتی آتاکسی در راه رفتن با مشکل مواجه میشوند که ممکن است چندین بار به زمین بیفتند. همچنین بیماری فوق بر تکلم، چشم فرد تاثیر میگذارد.
اختلال آتاکسی سبب بوجود آمدن حرکات پرشی میگردد. برای درمان آن بهتر است با یک پزشک حاذق در تماس باشید و داروهای تجویز شده را به درستی مصرف نمایید. از جمله داروهای درمان این بیماری میتوان به آنتی کولینرژیکها، آگونیستهای دوپامین و … اشاره نمود.
اختلال حرکتی دیس تونی
این بیماری باعث اتقباض طولانی عضلات بصورت عیر ارادی می شود و بر روی حرکات بدن تاثیر می گذارد. این بیماری می تواند روی بخشی از بدن مانند: بازوها، مچ دست، پلکها و … را درگیر کند و یا در بعضی موارد تمام بدن را درگیر کند در حالیکه به آن آسیب هم نزند.
دیستونی اولیه به سلامتی بیمار ربطی ندارد و علت مشخصی را نمیتوان برای آن یافت.
دیستونی ثانویه به دلیل آسیبدیدگی به مغز و یا یک دلیل ژنتیکی در بیمار به وجود میآید.
برای درمان دیس تونی میتوان از طریق بوتاکس، تجویز داروهایی نظیر: لوودوپا، سم بوتولینوم و آنتی کولینرژیک است که تحت نظر پزشک میتواند مصرف شود.
فیزیوتراپی نیز از دیگر راههای درمان است که باعث کاهش علائم در قسمت آسیب دیده شده و جهت بهبود به فرد کمک شایانی میکند.
جراحی نیز یکی از راههای درمان است که زمانی صورت میگیرد که درمانهای دیگر بی تاثیر باشد.
لرزش حرکتی
میتوان جهش ژنتیکی را عامل اصلی درلرزش حرکتی دانست یک دست یا دو دست و بازو دچار میگردد که بصورت غیر ارادی دچار لرزش میشود . لرزش حرکتی معمولا اثر بیماری زمینه ای مانند پارکینسون بدلیل وجود ناهنجاری قسمتهایی از مغز بوجود میآید.
در برخی موارد این بیماری ممکن است وراثتی باشد. این اختلال حرکتی عوارض جدی ندارد ولی ممکن است بدلیل تداخل در کارهای روزانه سبب استرس در فرد مبتلا شود. لذا حرکت لرزشی بر روزمرگی تاثیر منفی ایجاد میکند. بنابراین بهتر است تحت درمان قرار گیرد.
با مراجعه به پزشک مرتبط و با تجویز داروهایی نظیر بتابلوکرها، ضد صرع و … میتوان این بیماری را کنترل نمود.
یکی دیگر از راههای درمان لرزش حرکتی تزریق بوتاکس میباشد که ارتباط مابین عصب و عضله را قطع میکند و لرزش را کمتر مینماید. ولی اگر لرزش حرکتی منجر به ناتوانی فرد شود باید به پزشک جراح مراجعه نمایید.
با عمل جراحی اختلال حرکتی یک سمت از بدن بهبود پیدا میکند و اگر بر هر دو طرف بدن جراحی صورت گیرد ممکن است قدرت تکلم فرد دچار مشکل شود.
اختلال حرکتی هانتینگون
در این اختلال حرکتی یک سری از سلول عصبی خاص در مغز درگیر میشوند. اغلب این اختلال حرکتی بصورت پیشرونده از بین سنین 30 تا 50 سال میباشد که به مدت 10 تا 25 سال پیشروی میکند.
اختلال حرکتی هانتینگون دارای علائمی نظیر لرزش، حرکت غیر ارادی اندامهای بدن، صورت، ذهنی و مشکلات روانی نیز میباشد.
اختلال حرکتی هانتینگون ممکن است ریشه در وراثت داشته باشد. لذا در کودکانی که والد مبتلا دارند ابتلا به این اختلال 50% افزایش مییابد.
در بعضی موارد پزشکان برای اختلال هانتینگون داروهایی مانند ضد افسردگی، آرامبخش، تزریق بوتاکس را پیشنهاد میدهند.
اگر این بیماری در سنین پایین صورت گیرد در سنین بالاتر پیشرفت خواهد کرد.
برای درمان بیماری هانتینگون هیچ راه حلی نیست. لذا بهتر است به این بیماران کمک کنیم تا بتوانند با مشکلات روزمره خود سازگار شوند. خیریه نواندیش با دارا بودن خدماتی نظیر روان درمانی ، ورزش ، تغذیه و … در بهبود اختلالات روانی به شما کمک شایانی مینماید.
اختلال حرکتی "MSA" و یا آتروفی سیستم چندگانه
اختلال حرکتی MSA یک بیماری نورونی است که بر روی فشارخون و حرکات بدن تاثیرگذار است. علائم MSA در افراد مختلف است لذا بصورت سه بیماری مجزا در نظر گرفته میشود:
• سندروم شای دارگر”Shy-Darger”
• تحلیل استریاتونیگرال (تحلیل هسته سیاه مغز)
• آتروفی زیتوتی مخچهای “Olivopontocerebellar atrophy”
از علائم MSA میتوان به موارد زیر اشاره نمود:
• سفتی عضلات
• کندی حرکات
• ناپایداری
• کاهش فشارخون که منجر به سرگیجه میشود.
• غش کردن
• تار شدن دید
• اختلال در خواب
• افزایش حرکات غیر عادی
اختلال حرکتی میوکلونوس
اختلال حرکتی میوکلونوس در فرد مبتلا سبب ایچاد گرفتگی یک یا چند ماهیچه میشود. در این اختلال حرکات بصورت نامنظم، سریع و کوتاه میباشد.
این اختلال ممکن است علتی نداشته باشد و یا عواقب یک بیماری باشد. میوکلونوس عضلات زیادی را درگیر مینماید و سبب کاهش اکسیژن مغز میشود همچنین موجب نارسایی کلیوی و یا کبد میشود.
بنابراین با مراجعه به پزشک مربوطه وتجویز دارو میتوان علائم میوکلونوس را کاهش داد از داروهای آن میتوان به فنی توئین و پریمیدون و … همچنین آرام بخشهای مانند کلونازپام اشاره نمود که با توجه به نوع و پیشرفت بیماری با نریه پزشک متخصص متفاوت میباشد.
پارکینسون
پارکینسون اختلالی است که بر حرکات متناسب بدن اثر میگذارد. در این اختلال قسمتی از سلولهای مغز به نام ماده سیاه که مسئولیت حرکت را بر عهده دارند تحلیل میروند. با از بین رفتن سلولها مغز ماده شیمیایی بنام دوپامین ایجاد میشود.
از علائم پارکینسون موارد زیر میباشد:
• لرزش عضلات و ماهیچهها
• عدم حرکات ارادی
• کاهش فعالیت ذهنی
در این اختلال حرکتی بعضی از حالات چهره یا صدا دچار تغییر میشود مثلا کمتر شدن پلک زدن، کاهش فرکانس بلع، خم شدن ساعدها و زانوها همچنین لگن
از داروهای پارکینسون میتوان به دوپامین، آگونیستهای دوپامین و آنتی کولینرژیکها اشاره نمود.
فلج پیشرونده فوق هسته ای
PSP یک اختلال حرکتی نادر و پیشرونده مغزی است که سبب ایجاد مشکلات عصبی میشود که در عین حال میتواند گاهی خطرناک باشد.. پی اس پی معمولا بین سنین 40 تا 60 سال پدیدار میشود و در عرض 6 تا 10 سال کاملا پیشرفت میکند.
افراد مبتلا به این اختلال حرکتی قدرت بلع، تکلم، حرکت چشم آنها تحت تاثیر قرار میگیرد.
علت فلج پیشرونده فوق هسته ای هنوز تشخیص داده نشده است و محققان با تحقیقات گسترده در این زمینه به این نتیجه دست یافته اند که پروتئین مغزی بنام TAU بصورت غیرطبیعی در یاختههای عصبی خاصی در مغز جمع میشوند و ممکن است بر اثر ژنتیکی بوجود آید. متاسفانه هنوز برای این بیماری دارویی کشف نشده است ولی تحقیقات در این حوزه هنوز ادامه دارد.
سندروم تورت
این اختلال باعث “تیک” در افراد بیمار می شود. این اختلال باعث حرکات غیر ارادی یا ایجاد صداهای ناخواسته و بصورت ناکهانی می شود. اغلب سندروم تورت درسنین شش تا پانزده سالگی ایجاد میشود. گاها در بعضی افراد زودتر یا دیرتر از این سن درگیر میشوند.
از علائم این سندروم میتوان به تیکهای عصبی در ناحیه صورت، بازو، پاها، تنه اشاره نمود که این تیکها بسیار سریع میباشد.